Meesters in de Schilderkunst

Geplaatst op woensdag 06 oktober 2004 @ 23:31 , 1538 keer bekeken

Het schilderij verbeeldt het gruwelijke, oudtestamentische tafereel van twee vrouwen, die beweren de moeder te zijn van een jongetje. Een vrouw, van wie de pas geboren zoon gestorven is, neemt de baby van een andere vrouw en legt haar dode kind voor hem in plaats. De moeder ontdekt de verwisseling en wil haar zoon terug. Uiteindelijk wenden de vrouwen zich tot koning Salomon voor een uitspraak wie er recht heeft op het kind. De koning geeft opdracht dat het levende kind in tweeën gehouwen dient te worden met een zwaard en dat de moeders ieder een helft krijgen. Een van de vrouw stemt met deze uitspraak in maar de andere, gedreven door moederlijk instinct, smeekt dat het kindje gespaard blijft zelfs als dat betekent dat het bij haar weggenomen zal worden. Zo herkent Salomon de ware moeder en hij besluit haar het jongetje terug te geven. Koning Salomon, gezeten op een troon op een verhoging en een scepter vasthoudend met zijn rechterhand, geeft opdracht aan de beul om zijn hand stil te houden. Links op de voorgrond sluipt een jachthond naderbij. Rechts van de troon staan twee hovelingen en twee soldaten in wapenrusting. Een van de twee moeders knielt voor de koning en wijst met dwingende gebaren naar het jongetje dat op het punt staat doorkliefd te worden. Alleen de echte moeder zal, om te verhinderen dat haar zoontje gedood wordt, de andere vrouw aanwijzen als moeder. De andere moeder, vergezeld van een oude vrouw, ziet het tafereel met verbazing aan. Tussen de twee moeders in staat de beul: met een hand houdt hij het kind vast aan een beentje en met de andere hand heft hij het zwaard om toe te slaan. Het dode jongetje ligt op de grond midden voor de troon. Het incident vindt plaats in het koninklijk paleis en niet in de tempel zoals verondersteld kan worden door de Salomons zuilen.

Wie is de schilder? Navolger van Peter Paul Rubens stond decennia op de inventariskaart opgetekend onder het kopje naam vervaardiger, omdat een signatuur van de kunstenaar en een datering ontbreken. Voor de restauratie gaf de slechte, zwaar vergeelde en vervuilde conditie waarin het doek verkeerde geen aanleiding deze toeschrijving te herzien. Eens te meer omdat op de lijst het jaartal 1703 als jaar van schenking genoemd werd. Nu het onderzoek en de restauratie afgerond zijn met als resultaat een origineel van hoge kwaliteit is het tijd deze toeschrijving bij te stellen. De compositie gaat terug op een Het oordeel van Salomon, vervaardigd door Peter Paul Rubens, voor het stadhuis in Brussel. Helaas is dit schilderij verloren gegaan in de brand van 1695, maar een prent naar dit schilderij van de hand van Boëtius a Bolswert is wel bewaard gebleven.